हिमाली आवाज । ‘अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल खर्च भा’छ खरबौं
पोखरेलीले लगानी गरे अरबौं
अरबौंका लगानीका बने होटल रिसोर्ट
जहाज चल्न सकेन भयो विजोग’
कपडाको थोक पसल चलाइरहेकी भगवती बानियाँ केसीले पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनेपछि लेकसाइडको आफ्नै जमिनमा होटल खोल्नुभयो । विमानस्थल सञ्चालनमा आए पनि नियमित अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुन सकेन । अपेक्षा अनुरुप पाहुना नआउँदा व्यवसाय धरासायी भएको पीडालाई उहाँले मंगलबार तीज भाकामार्फत प्रस्तुत गर्नुभयो ।
पर्यटन व्यवसायी महिला संघ नेपाल (टेवान) ले लेकसाइडको बाराहीघाटमा भदौ १० र ११ मा आयोजना गरेको तेस्रो तीज सांस्कृतिक महोत्सवअन्तर्गत तीज गीत प्रतियोगितामा उहाँ अध्यक्ष रहेको सञ्जिवनी नारी समूह सहभागी थियो । उहाँले पर्यटन व्यवसायीको पीडालाई समेटेर गीत लेख्नुभयो । त्यही शब्दलाई लेकसाइडकै समूहले तीज गीत, नृत्य र अभिनयमार्फत प्रस्तुत ग¥यो ।
उहाँले अहिले अपेक्षाअनुसार पर्यटक नआउँदा कपडा पसलको आम्दानीले होटलका कर्मचारीको तलब दिइरहेको सुनाउनुभयो । उहाँले गीतको शब्द मात्रै लेखिनन्, गीति नाटककै परिकल्पना गर्नुभयो । पर्यटन व्यवसायी, संघ, प्रदेश र स्थानीय सरकार, कर्मचारी, बैंकर, पर्यटक, प्रहरी लगायतको भूमिकामा समूहका सदस्य प्रस्तुत भए । गायन, नृत्य र अभिनयमा २६ कलाकार सहभागी भए । समूहले आर्थिक मन्दीका कारण लगानी डुबेको व्यवसायीले आत्मदाह गरेको र सरकारले टुलुटुलु हेरेर बसिरहेको दृश्य गीत, नृत्य र अभिनयमार्फत प्रस्तुत ग¥यो ।
‘आर्थिक मन्दी व्याप्त भा’को बैंक सहकारी उडेको
टुलुटुलु हेर्छ सरकार जनता डुबेको
सम्पदामा सूचीकृत फूलबारी रिसोर्टको
यो त एउटा उदाहरण हो चरम विजोगको’
समूहकी अध्यक्ष केसीको होटल नजिकै अर्को होटलले ऋण तिर्न नसक्दा एक महिना अघि बैंकले चाबी लगाइदिएको दृश्यले उहाँको मन अमिलो भयो । ‘हाम्रै समूहकी सदस्यको होटलमा त्यसरी चाबी लगाउँदा पनि केही गर्न सकेनौं,’ उहाँले भन्नुभयो,‘त्यही दिनदेखि मेरो पनि मनमा डर पस्यो ।’ मंगलबारको तीज गीतमा उनले आफ्नै अनुभवलाई पनि समेटिन् ।
‘करोडौंका व्यवसाय बैंकले चाबी लाइदियो
धितो भा’को घरबारी नि सबै खाइदियो
नाम चलेका व्यवसायी सडकमा आइसके
युवाशक्ति विदेश पलायन भइसके
पोखरा भ्रमण वर्ष २०२५ घोषणा भए पनि व्यवसायीलाई त्यसको आभाष नभएको उहाँको भनाई छ । ‘बाटोघाटो उस्तै छ, पर्यटक थपिएका छैनन् । भ्रमण वर्षमा व्यवसायीलाई कर छुट पनि छैन ।’ उहाँको समूहले पर्यटनलाई महत्त्व दिन सरकारलाई गीतमार्फत ध्यानाकर्षण गरायो ।
‘व्यवसाय गर्नेमाथि सरकारको ध्यान गैदियोस्
देशमा सरकार छ भन्ने आभाष भैदियोस्
एकद्वार प्रणाली, करमा छुट भैदियोस्
पर्यटनमा सरकारको चासो रैदियोस्’
उनको समूह गत वर्ष दोस्रो तीज सांस्कतिक महोत्सवमा पहिलो भएको थियो । गत वर्ष तीनवटा तीज गीत प्रतियोगितामा सहभागी भएको समूह तीनवटामै पुरस्कृत भएको थियो । उहाँले भन्नुभयो,‘समूहका सबै पदाधिकारी र सदस्यको सक्रियताले सम्भव भयो ।’ यसपल्ट भने उनको समूहले सान्त्वना पुरस्कार पायो ।
प्रतियोगितामा सहभागी अधिकांश महिला समूहले पर्यटनसँग जोडेर तीज गीत प्रस्तुत गरे । पोखराको फेवा ताल संरक्षण, पर्यटकीयस्थलको प्रवद्र्धन, पर्यटनमा महिला सहभागिता लगायत विषय प्रतियोगी समूहले उठान गीतमार्फत उठान गरेका थिए । प्रतियोगितामा कमलजैसी आमा समूह पहिलो, धारापानी आमा समूह दोस्रो र खहरे आमा समूह तेस्रो भए ।
उनीहरुले क्रमशः ३५ हजार, २५ हजार र २० हजार रुपैयाँ प्राप्त गरे । सान्त्वना हुने १० समूहले १०–१० हजार रुपैयाँ प्राप्त गरे । बुधबार रस्साकसी, घैंटो फुटाउने, साडी दौड जस्ता रमाइला खेलकुद प्रतियोगिता भएका थिए । महिला सशक्तीकरण सम्बन्धी दुईवटा ‘टक सो’ (संवाद कार्यक्रम) सम्पन्न भए । पर्यटन नीतिमा स्थानीय तहको भूमिका, महिला उद्यमशिलता र महिला सशक्तीकरणका विषयमा पत्रकार प्रकाश ढकालले गाउँपालिका महासंघ नेपालकी अध्यक्ष एवं हुप्सेकोट गाउँपालिका अध्यक्ष लक्ष्मी पाण्डेसँग संवाद गर्नुभयो । ‘पर्वतारोहण, पत्रकारिता र समाज परिवर्तनमा नारी’ विषयमा कीर्तिमानी सगरमाथा आरोही कल्पना महर्जनसँग पत्रकार प्रतीक्षा काफ्लेले सहजीकरण गर्नुभयो ।
२५ देखि ३५ वर्ष उमेर समूहको साडी दौड प्रतियोगितामा आरती खत्री पहिलो, सावित्रा अधिकारी दोस्रो, उर्मिला अधिकारी र सम्झना अधिकारी तेस्रो हनुभयो भने ३५ वर्षमाथिको उमेर समूहमा निलम प्रधान पहिलो, टीकादेवी न्यौपाने दोस्रो र शान्ति पहारी तेस्रो हुनुभयो । रस्साकस्सीमा टुनार दिदी बहिनी समूह पहिलो र महिला क्लब पोखरा–७ दोस्रो भए ।
प्रतियोगितामा विदेशी महिला पर्यटक पनि सहभागी थिए । सेलरोटी बनाउने प्रतियोगितामा तेर्सापट्टीको कुमारी समूह पहिलो, सञ्जिवनी श्रेष्ठ समूह दोस्रो, दिदी बहिनी समूह तेस्रो, गीता जुम्बा, नेपाल गृहश्रमिक संघ र उद्यमशिलता दिदी बहिनी समूह तेस्रो भए । विजेता समूह र खेलाडीलाई पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो । दुई दिनसम्म चलेको महोत्सवमा झण्डै २० हजार दर्शकले अवलोन गरेको टेवानकी अध्यक्ष शोभा न्यौपाने पाण्डेले जानकारी दिनुभयो ।
